دومین نشست کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران با حضور نمایندگان تشکلها و فعالان این حوزه برگزار شد و وضعیت تولید و تجارت محصولات کشاورزی با تمرکز بر چالشهای نهادهها، سیاستهای تجاری و بحران منابع آبی مورد بررسی قرار گرفت.
فعالان اقتصادی در این جلسه با هشدار نسبت به شکاف میان موجودی و نیاز نهادههای دامی و زراعی، خواستار چارهاندیشی فوری برای تأمین پایدار این اقلام شدند.
کاوه زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران، در ابتدای نشست با ارائه گزارشی از آخرین تحولات این حوزه گفت: «وضعیت ذخایر نهادهها در اغلب حوزهها بحرانی است و دولت باید به صورت عاجل اقدام کند.» او کاهش سطح زیرکشت جو را ناشی از سیاستهای قیمتگذاری دستوری و جذابیت اقتصادی بیشتر کشت گندم عنوان کرد و افزود: «نتیجه این روند، افزایش قیمت جو در بازار آزاد تا دو برابر نرخ مصوب است.»
زرگران کمبود نقدینگی، اختلال در تخصیص ارز، نبود بودجه کافی برای واردات و ناپایداری مقررات ثبت سفارش را از دلایل اصلی کمبود نهادهها دانست و تاکید کرد: «بانک مرکزی باید در کنار وزارت جهاد کشاورزی و وزارت اقتصاد برای رفع گلوگاههای ارزی و مالی نقشآفرینی کند.» او همچنین با انتقاد از تمایل دولت به واردات گوشت و مرغ هشدار داد که این رویکرد میتواند تولید داخلی را با تهدید جدی مواجه کند.
انتقاد از مداخلات غیرمرتبط در بازار طیور
فرزاد طلاکش، دبیرکل فدراسیون طیور ایران نیز با انتقاد از مداخله نهادهای غیرمرتبط در صنعت طیور، گفت: «این مداخلات موجب شده بازار گوشت مرغ از سال ۱۳۹۸ تاکنون روی آرامش نبیند.» او عملکرد سامانه بازارگاه را فاقد دستاورد روشن دانست و واردات بیرویه مرغ را تهدیدی برای تولید داخل توصیف کرد.
طلاکش همچنین به سیاستهای دستوری در توسعه نژاد مرغ آرین انتقاد کرد و افزود: «۹۸ درصد سرمایهگذاری در صنعت طیور کشور توسط بخش خصوصی انجام شده است، اما در تصمیمگیریها، این اصل نادیده گرفته میشود.»
گزارش انجمن غلات از کسری جدی نهادهها
محمد جعفری، نماینده انجمن غلات، در گزارشی از وضعیت موجودی نهادهها، اظهار داشت: «مصرف روزانه ذرت حدود ۳۰ هزار تن است و کشور ماهانه به ۹۲۰ هزار تن نیاز دارد، در حالی که بخش قابل توجهی از ذرت موجود پیشفروش شده و الزاما به تولیدکنندگان نمیرسد.» او افزود: «برای نیمه دوم سال، واردات ماهانه ۵۵۰ هزار تن جو ضروری است و بازار کنجاله سویا نیز در صورت تداوم روند کنونی، طی ۴۵ روز آینده با بحران مشابه مواجه میشود.»
نقد سیاستهای قیمتگذاری دستوری و تعدد نهادهای تصمیمگیر
مسعود بختیاری، رئیس سندیکای صنایع کنسرو ایران، با انتقاد از استمرار سیاست قیمتگذاری دستوری در صنایع غذایی و تبدیلی، آن را عاملی برای ناکارآمدی، کاهش سرمایهگذاری و بیثباتی تولید دانست. او گفت: «تداوم این سیاستها نه تنها سودآوری بنگاهها را کاهش داده، بلکه موجب شده بسیاری از سرمایهگذاران نسبت به ورود به این صنعت تردید داشته باشند.»
او به نبود یک قانون جامع در حوزه غذا اشاره کرد و افزود: «تعدد و تداخل نقش سازمان غذا و دارو، سازمان دامپزشکی و سازمان ملی استاندارد در فرآیند نظارتها، هزینههای مبادله را افزایش داده و محیط کسبوکار صنایع غذایی را نامساعد کرده است.» بختیاری تاکید کرد که این موازیکاریها منجر به صرف زمان و منابع مضاعف برای فعالان اقتصادی شده و در عمل، بهرهوری صنعت غذا و صنایع تبدیلی را کاهش داده است.
کمبود مزمن کودهای فسفاته
سیدمهدی حسینی، رئیس انجمن واردکنندگان سم و کود نیز در ادامه هشدار داد که کمبود مزمن کودهای فسفاته در سال گذشته راندمان تولید گندم را کاهش داده است. او تاکید کرد: «انحصار در واردات نهادههای زراعی خطر ورود نهادههای بیکیفیت را افزایش داده و باید میدان برای بخش خصوصی توانمند باز شود.»
در پایان نشست، حاضران بر ضرورت تامین مستمر نهادهها (ذرت، جو و کنجاله سویا)، ثبات سیاستهای ارزی و تجاری، اصلاح حکمرانی داده و استفاده از ابزارهای نوین مانند هوش مصنوعی برای پایش بازار تاکید کردند. همچنین پیشنهاد حذف تدریجی قیمتگذاری دستوری، ارتقای شفافیت آماری و بازتعریف رابطه دولت و بخش خصوصی از جمله راهکارهای اصلاح ساختاری معرفی شد.
اعضای کمیسیون در ادامه، اهداف دوساله کمیسیون را بررسی کردند و با رایگیری، تشکیل چهار کمیته تخصصی زیرمجموعه کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی را به تصویب رساندند.